Posłowie wnioskodawcy wskazują, że w obecnym stanie prawnym możliwość tworzenia i powiększania parków narodowych została praktycznie zablokowana. W ich ocenie, świadczy o tym fakt, ze od 2001 r. w Polsce nie powstał ani jeden nowy park narodowy. Natomiast nieznacznie powiększone zostały tylko trzy. Ponadto wszelkie próby działań na rzecz ochrony przyrody były torpedowane przez samorządy.

Przepisy wniesionego do Sejmu projektu ustawy mają pozwolić na tworzenie nowych parków narodowych. Proces ten ma być oparty na szerokiej partycypacji.

W uzasadnieniu wskazano, że sprzeciwy, co do tworzenia nowych parków "zagrażają stabilności unikatowych ekosystemów kraju, nie pozwalają zatrzymać spadku bioróżnorodności i prowadzą do marnowania szans związanych z istnieniem w Polsce dzięki historycznym uwarunkowaniom dzikiej przyrody".

W obecnym stanie prawny, utworzenie lub zmiana granic parku wymaga uzgodnienia z samorządami, na których terenie leży lub ma powstać. W efekcie, inicjatywy te są często przez nie blokowane. Posłowie proponują rozwiązać ten problem. Zgodnie z nowelizacją, utracą one bowiem praw weta.

Projekt zrywa też z modelem tradycyjnych konsultacji społecznych. Wprowadzona zostanie instytucja panelu obywatelskiego, czyli wyłonionej losowo grupy przedstawicieli społeczności lokalnej, której rolą będzie rozstrzygnięcie kwestii utworzenia lub powiększenia parku narodowego z perspektywy dobra wspólnego danej społeczności. Grupa ma zostać wylosowana z uwzględnieniem kryteriów demograficznych, takich jak wiek, płeć, miejsce zamieszkania i poziom wykształcenia. Ponadto w proces decyzyjny dotyczący kształtu parku narodowego mają być włączeni lokalni liderzy, przedstawiciele zainteresowanych społeczności, kół biznesowych, naukowcy, samorządowcy i partnerzy z organizacji pozarządowych.

Dodatkowo projekt zakłada tworzenia programów rozwojowych dla jednostek samorządu terytorialnego, na których obszarze stworzony będzie park. "Taki program pozwoli wykorzystać szansę rozwojową, jaką dla lokalnych społeczności stanowi powołanie parku narodowego, oraz osłonić je przed skutkami ograniczeń pewnych form aktywności ekonomicznej" - czytamy w uzasadnieniu.

W założeniu projektodawców będą one przyjmowały formę programów wieloletnich Rady Ministrów. Wskazano, że pozwoli to na zrekompensowanie samorządom strat finansowych związanych np. z utratą dochodów z podatku leśnego. 

Więcej informacji i narzędzi znajdziesz w programie Serwis Budowlany Bądź na bieżąco ze zmianami prawnymi i korzystaj z aktualnych materiałów