Zgodnie z brzmieniem przepisu art. 129 ust. 4 ustawy z dnia z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska "z roszczeniem, o którym mowa w ust. 1-3, można wystąpić w okresie 2 lat od dnia wejścia w życie rozporządzenia lub aktu prawa miejscowego powodującego ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości". Przepis ten odnosi się do roszczeń z art. 129 ust. 1-3 p.o.ś., którymi są: roszczenie właściciela o wykup (ust. 1), roszczenie właściciela o odszkodowanie (ust. 2), a także roszczenie użytkownika wieczystego o wykup i odszkodowanie oraz roszczenie osoby, której przysługuje prawo rzeczowe do nieruchomości, o odszkodowanie (ust. 3).

- Krótki termin, co jest szczególnie istotne, nie zapewnia wszystkim realnej możliwości podniesienia przysługujących im roszczeń, gdyż w wielu przypadkach roszczenia mogą wygasnąć, zanim uprawnieni uświadomią sobie ich istnienie - ocenił Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar w złożonym do TK wniosku.

Rzecznik podkreślił, że "ograniczenie możności dochodzenia roszczeń krótkim terminem wydaje się być podyktowane względami budżetowymi, czyli dążeniem do określenia w dwuletnim terminie skali roszczeń (...), a w konsekwencji oszacowania skutków finansowych ich wprowadzenia".

Trybunał uznał, że art. 129 ust. 4 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska jest niezgodny z art. 64 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. W ocenie TK, "prawodawca powinien uwzględnić dłuższy termin dochodzenia roszczeń. Długość tego terminu powinna być określona z uwzględnieniem interesu publicznego i prywatnego osób uprawnionych".

W uzasadnieniu wskazano, że przepis nie spełnia obowiązkowej przesłanki najmniejszej uciążliwości. "Przepis ten nie stanowi najmniej dolegliwego środka prowadzącego do osiągnięcia przez prawodawcę celu" - stwierdził Trybunał. Zgodnie z treścią orzeczenia, przepis utraci moc obowiązującą z upływem dwunastu miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.

Ponadto TK postanowił umorzyć postępowanie w pozostałym zakresie. Orzeczenie zapadło jednogłośnie.

Więcej informacji i narzędzi znajdziesz w programie Prawo Ochrony Środowiska Bądź na bieżąco ze zmianami prawnymi i korzystaj z aktualnych materiałów