Pytanie pochodzi z programu Prawo Ochrony Środowiska.


Czy właściciel nieruchomości, który w niej mieszka i jednocześnie prowadzi działalność gospodarczą (sklep spożywczy), jest zobowiązany do podpisania umowy na odbiór odpadów komunalnych powstających w wyniku prowadzonej działalności z przedsiębiorcą odbierającym odpady i wpisanym do rejestru, jeżeli gmina objęła nowym systemem tylko nieruchomości zamieszkałe?

Odpowiedź:

W mojej ocenie, można przyjąć, że budynek jednorodzinny, w którym właściciel wykonuje działalność gospodarczą (np. prowadzi sklep), można potraktować jak nieruchomość zamieszkałą, tak jak to wynika z definicji pojęcia "budynek mieszkalny jednorodzinny" określonego w art. 3 pkt 2a ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1409) – dalej pr. bud.

Zgodnie z tym przepisem budynek mieszkalny jednorodzinny to budynek wolno stojący albo budynek w zabudowie bliźniaczej, szeregowej lub grupowej, służący zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych, stanowiący konstrukcyjnie samodzielną całość, w którym dopuszcza się wydzielenie nie więcej niż dwóch lokali mieszkalnych albo jednego lokalu mieszkalnego i lokalu użytkowego o powierzchni całkowitej nieprzekraczającej 30% powierzchni całkowitej budynku.

Jeśli więc powierzchnia pomieszczeń przeznaczonych na prowadzenie sklepu nie przekracza 30% powierzchni całkowitej budynku, właściciel tego budynku nie musi podpisywać odrębnej umowy na odbiór odpadów komunalnych z przedsiębiorcą odbierającym odpady z nieruchomości niezamieszkałych w odniesieniu do odpadów komunalnych wytwarzanych w związku z prowadzeniem sklepu. Jeśli jednak powierzchnia sklepu jest większa niż wskazana w art. 3 pkt 2a pr. bud., to tej części nieruchomości nie będzie można objąć systemem gospodarowania odpadami komunalnymi i właściciel budynku będzie musiał podpisać umowę.

Jednakże niektóre organy administracji prezentują stanowisko, że w przypadku, gdy dana nieruchomość jest w części nieruchomością zamieszkałą, a w części nieruchomością niezamieszkałą (wykorzystywaną na cele prowadzenia działalności gospodarczej), to jeśli gmina nie obejmie systemem nieruchomości niezamieszkałych, właściciele tych nieruchomości powinni być obsługiwani przez przedsiębiorcę, który nie działa na podstawie umowy, o której mowa w art. 6f ust. 1 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1399) - dalej u.u.c.p.g. i nie świadczy takiej usługi w trybie zamówienia z wolnej ręki, o którym mowa w art. 6f ust. 2 u.u.c.p.g.

Uzasadnienie:

Wprawdzie art. 6c u.u.c.p.g. wyraźnie dzieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy oraz na nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, ale powstają odpady komunalne, jednakże w przypadku tych ostatnich są to na przykład warsztaty, sklepy, budynki administracyjne, szkoły, szpitale, ale nie budynki jednorodzinne, w których właściciele jakąś niewielką część swoich budynków przeznaczyli na prowadzenie działalności. Gdyby na jednej nieruchomości były wybudowane dwa budynki, gdzie jedną zajmowałby właściciel w celach mieszkalnych, a w drugiej prowadziłby działalność (np. sklep czy warsztat samochodowy), to wtedy dla tej, w której prowadzona jest działalność, musiałby zawrzeć oddzielną umowę z przedsiębiorcą odbierającym odpady. Jest to jednakże wyłącznie moja opinia, która nie jest poparta żadnym przepisem ani orzeczeniem sądu administracyjnego. Argumentem na poparcie stanowiska jest wyłącznie racjonalne podejście do zagadnienia.

Obligowanie właściciela domu jednorodzinnego do zawierania odrębnej umowy z przedsiębiorcą odbierającym odpady komunalne wytworzone przez tego właściciela w związku np. z prowadzeniem sklepu, biura rachunkowego czy kancelarii prawnej jest nieuzasadnione ekonomicznie, w szczególności że nazbieranie jednego pojemnika odpadów mogłoby zająć kilka miesięcy, a ponadto wymagałoby starannej segregacji odpadów z podziałem na te "gminne" i "prywatne". Niemniej, literalna analiza przepisów u.u.c.p.g. prowadzi do wniosku, że właściciel domu jednorodzinnego, wynajmując sobie jeden pokój na działalność, powinien zawrzeć odrębną umowę na odbiór wytwarzanych w tym pokoju odpadów komunalnych.

Problemu nie rozwiązuje nowela u.u.c.p.g. uchwalona w dniu 25 stycznia 2013 r. Zmieniony ust. 5 art. 6j u.u.c.p.g. dotyczy sytuacji, w której gmina przejmuje odpowiedzialność za gospodarowanie odpadami komunalnymi wytwarzanymi na terenie nieruchomości, w której właściciel jednocześnie mieszka i prowadzi działalność. To, że przepis zezwala na wybór sposobu naliczania opłaty i uwzględnienie wielkości powierzchni użytkowej, nie ma wpływu na sytuację właściciela prowadzącego działalność w swoim domu, jeśli gmina nie przejmie odpowiedzialności za nieruchomości, na której nie zamieszkują mieszkańcy, a są wytwarzane odpady komunalne.

Pytanie pochodzi z programu Prawo Ochrony Środowiska.