System ekozarządzania i audytu – EMAS (ang. Eco-Management and Audit Scheme) jest funkcjonującym w Unii Europejskiej, narzędziem zarządzania, przeznaczonym dla różnego typu organizacji (przedsiębiorstw produkcyjnych i usługowych, instytucji finansowych, placówek naukowych, szkół, urzędów administracji publicznej), które chcą ograniczać negatywne oddziaływania na środowisko, powodowanej ich działalnością. EMAS to ekologiczna metoda zarządzania, pozwalająca przedsiębiorcom i instytucjom w pełni nadzorować wpływ na środowisko i uwzględniać aspekty środowiskowe w kierowaniu organizacją.

Przygotowana przez Ministerstwo Środowiska nowelizacja ustawy o systemie EMAS dokonuje uproszczenia procedury rejestracji, likwiduje rejestry regionalne prowadzone przez regionalnych dyrektorów ochrony środowiska. Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska nadal będzie prowadził rejestr organizacji zarejestrowanych w systemie EMAS. Ponadto finansowanie ochrony środowiska i gospodarki wodnej objęło przedsięwzięcia związane z systemem ekozarządzania i audytu (EMAS).

Zakres wymogów, jakie muszą spełnić organizacje, które chcą się zarejestrować w EMAS pozostaje bez zmian. Nadal szczególną uwagę przywiązuje się do zgodności z prawem. Organizacje z sektora MŚP mają możliwość wnioskowania o wydłużenie okresu ważności deklaracji środowiskowej do 4 lat.

Zgodnie z zapisami ustawy, do zadań Ministra Środowiska nadal będzie należeć prowadzenie polityki w zakresie rozwoju systemu oraz współpraca z właściwymi organami Unii Europejskiej, działania w kierunku rozwoju i promocji systemu EMAS. Obowiązkami Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska będzie prowadzenie rejestru organizacji zarejestrowanych w systemie EMAS, a także zapewnienie organizacjom dostępu do informacji i pomocy dotyczącej wymagań prawnych w zakresie ochrony środowiska oraz wsparcie w procesie przygotowania do rejestracji. Za akredytację weryfikatorów środowiskowych, w oparciu o regulacje unijne oraz program akredytacji uzgodniony z Ministrem Środowiska, odpowiedzialne będzie Polskie Centrum Akredytacji.

- System ekozarządzania i audytu EMAS to doskonałe narzędzie promowania przyjaznych środowisku postaw i zasad. Organizacje wdrażające EMAS, stawiając sobie cele środowiskowe, decydują się dbać by ich negatywny wpływ na środowisko był jak najmniejszy. Przygotowana przez Ministerstwo Środowiska nowelizacja ustawy o EMAS stwarza przyjazne warunki instytucjonalne i organizacyjne do uczestnictwa w systemie – podkreśla prof. Andrzej Kraszewski, minister środowiska.

W europejskim rejestrze EMAS jest 4 658 organizacji, 80% należy do sektora MŚP. Polska zajmuje 13 miejsce wśród krajów UE i EOG pod względem liczby zarejestrowanych organizacji. Certyfikatem EMAS w naszym kraju mogą się pochwalić 24 organizacje.

Decyzję o wdrażaniu systemu EMAS podjęło również najwyższe Kierownictwo Ministerstwa Środowiska. Projekt nakierowany na wdrożenie systemu EMAS w MŚ realizowany jest na zlecenie KPRM ze środków PO KL. Zakończono już I etap projektu. Działania podejmowane w ramach tego etapu obejmowały m.in. szkolenia, w których uczestniczyli wszyscy pracownicy MŚ. Ponadto zespół wdrażający zidentyfikował listę aspektów środowiskowych (bezpośrednich i pośrednich). Trwają prace nad procedurami systemu zarządzania środowiskowego oraz zakresem merytorycznym deklaracji środowiskowej MŚ.